वराहमिहिर (प्रथम)  :-

                 वराहमिहिर दीर्घकाल उज्जैनमध्ये रहात होते. वराहमिहिर यांचा जन्म ४९० साली व मृत्यु ५८७ साली झाला. यांचे चे जन्मस्थल अवंती मानले जायचे पण ते चुकिचे आहे. यांच्या वडिलांचे नाव आदित्यदास असल्यामुळे वराहमिहिरांना सुर्याचे वरदान प्राप्त आहे असा गैरसमज (अंधश्रद्धा) त्याकाळी पसरला होता. ८० वर्षावर जगणारा वराहमिहिर फक्त गणितीच नव्हते. पदार्थ वैज्ञानिक, फलज्योतिषि हि होते. वराहमिहिर हे जुन्या ग्रंथांचे संकलक व समिक्षक सुध्दा होते. यांनी भारतीय गणिता बरोबरच यवन गणिताचा सुध्दा अभ्यास केला होता.

               पाश्चिमात्य ज्योतिषशास्त्राचा त्यांनी अभ्यास केला. त्यांचा फलज्योतिषावर व शकुनावर फार विश्वास होता. त्या वेळी फलज्योतिष व खगोलशास्त्र यांसंबंधी जेवढे ज्ञान होते ते सर्व त्यांच्या ग्रंथांतून आले आहे. त्यांनी रचिलेले ग्रंथ व त्यांचे स्वरूप असे आहे. पंचसिद्धांतिका : ग्रंथात पौलिश, रोमक, वसिष्ठ, सौर व पैतामह अशा पाच प्राचीन सिद्धांतांचा सांरांश दिला आहे. यांतील कोणताही सिद्धांत त्यांचा स्वतःचा नाही. यामध्ये सूर्यसिद्धान्तोक्त मध्यम ग्रहास स्वतःचा बीज संस्कार सांगितला आहे. पाच सिद्धांतांपैकी ज्या गोष्टी अनुभवास येतात व ज्या सामान्य रीती उपपत्तीस अनुसरून शुद्ध आहेत असे दिसून आले त्या या ग्रंथांत दिल्या आहेत. देशांतर, छायासाधन, ग्रहण, छेद्यक यांसंबंधीच्या स्वतःच्या रीतींचा सर्व ग्रहांच्या स्थानविषयक गणिताचा समावेश या ग्रंथात केला आहे. हा गणित सुगम करण्याचा करण ग्रंथच आहे. यामध्ये शके ४२७ हे वर्ष आरंभवर्ष मानले असून ते वराहमिहिरांचे जन्मवर्ष आहे की ग्रथारंभ वर्ष आहे, यावर एकमत नाही.

            यांतील त्रैलोक्य संस्थान नामक तेराव्या अध्यायात विश्वाची रचना आणि अन्य गोष्टी आहेत. पृथ्वीचा गोल अंतरिक्षात अधांतरी फिरत आहे, हे वराहमिहिरांना माहीत होते. १४ व्या अध्यायात काही यंत्रांचे वर्णन व काही रीतींची माहिती दिलेली आहे. वराहमिहिरांनी प्रथम करण ग्रंथ केला पण पुढे त्यांचे लक्ष फलज्योतिष व नाना प्रकारचे सृष्टिचमत्कार, पदार्थांचे गुणधर्म व त्यांचा व्यवहारात उपयोग यांकडे गेले. भास्काराचार्यांनी त्यांची स्तुती केली आहे व आपल्या अनेक ग्रंथांत वराहमिहिरांची वचने आधारास घेतली आहेत.